De Camino Natural Hoya de Huesca is een lange afstandspad van bijna 133 km, dat loopt door de provincie Huesca, aan de voet van de Spaanse Pyreneeën. La Hoya de Huesca, wat letterlijk kom van Huesca betekent, is de landstreek die hier op de overgang ligt van de voorgebergten van de Pyreneeën en de vlakte van de Ebro-vallei, in de Spaanse autonome regio Aragón.

Natuur en cultuur gaan hand in hand tijdens deze prachtige wandelreis. We komen langs een enorme verscheidenheid aan natuurlijk en cultureel erfgoed.

We wandelen tussen toppen van Pyrenese voorgebergten en over ‘vlaktes’ onder diezelfde bergen. Terwijl vale gieren boven ons hoofd cirkelen, zien we in noordelijke richting de besneeuwde toppen van de hoge Pyreneeën, en in zuidelijke richting kunnen we genieten van eindeloze vergezichten over de Ebro-vallei.
Onderweg komen we door vele prachtige natuurgebieden, zoals de Mallos de Riglos, met zijn opmerkelijke rode rotsformaties, de Sierra de Gratal en de Sierra de Guara.
In de valleien vinden we nog kleinschalige landbouw tussen bijna verlaten dorpjes, waar we wandelen langs steeneiken, olijfbomen en boomgaarden vol met prachtig bloeiende amandelbomen.
Maar ook cultureel en historisch erfgoed is goed vertegenwoordigd. We wandelen langs middeleeuwse kastelen, romaanse architectuur, oude (vervallen) kapelletjes, kerken en kloosters en restanten van historische dorpjes van honderden jaren oud.

Het land onder de bergen

Grote delen van de wandelroute gaan door lager gelegen gebieden aan de voet van de Sierras, het zogenaamde “land onder de bergen”. Deze delen horen bij de noordelijkste rand van het dal van de Ebro, de langste rivier van Spanje, die zuid van de Pyreneeën naar de Middellandse zee stroomt.
Het is een prachtig afwisselend landschap met een mediterrane flora, met veel droogteminnende soorten waaronder veel steeneiken. Het is uitermate geschikt landschap om te wandelen en om vogels te kijken. Er wordt op kleine schaal extensieve landbouw bedreven en je komt dan ook geregeld langs amandel- en olijfboomgaarden.
Hier en daar vind je in oude geërodeerde rotsformaties interessante overblijfselen van oude beschavingen.

Iets over de Sierra de Guara

Eén van de gebergten waar ons natuurpad door komt is de Sierra de Guara. Dit is een voorgebergte van de Pyreneeën. Het gebergte bestaat vooral uit kalksteen en zandsteen. Beken en riviertjes hebben hier diepe kloven uitgesleten, de canyons. Overal heb je steile rotswanden in prachtige, vaak rode kleuren, waar vele vale gieren rondcirkelen. Maar ook de lammergier en de aasgier komen er voor.
Het is een ruig gebergte, waar in vroeger tijden, monniken en kluizenaars, in afgelegen en vaak moeilijk toegankelijke kloven en grotten, hun toevlucht zochten. De Sierra de Guara is verder erg dun bevolkt.
De Sierra de Guara is een beschermd Natura 2000 gebied (net als andere Sierras waar we tijdens deze wandelreis doorheen komen).

Periode

Deze reis vindt tussen half februari en half maart plaats in de tijd dat de amandelbomen bloeien, wat hele mooie plaatjes oplevert. Half februari is ook de tijd dat vele duizenden kraanvogels op voorjaarstrek gaan en vale gieren baltsen en leggen hun eieren. Bovendien is er in deze tijd nog een aangename wandeltemperatuur.

De accommodatie

Tijdens de gehele reis verblijven we in een leuke Casa Rural, heerlijk landelijk gelegen in een dorpje in ‘het land onder de bergen’, met uitzicht op de Sierra de Guara.
We beschikken over 6 mooie slaapkamers elk met eigen badkamer. Er is een fijne verblijfsruimte waar we ook eten. De maaltijden worden door onze kok ingekocht en bereid in de de keuken die tot onze beschikking staat. Een handje meehelpen mag altijd. Met diëten houden we uiteraard rekening. Bij het ontbijt maak je elke dag je eigen lunchpakket klaar.

Let op: tijdens de heen- en terugreis per trein kunnen we in het eventuele overnachtingshotel geen kamers met eigen douche/wc of 1-pers. kamers garanderen.

Karakteristiek van de reis

In principe volgen we de gehele reis de wandelroute van de Camino Natural Hoya de Huesca en beginnen we elke ochtend daar waar we de dag ervoor geëindigd zijn. Omdat we over eigen vervoer beschikken en de hele week in dezelfde Casa Rural verblijven, zijn we flexibel en niet gebonden aan de soms lange etappes die in de standaard beschrijving van dit lange afstandpad worden voorgesteld.
Ook is niet elke meter van de route voor ons heilig. Mocht er eens een stukje over minder interessante paden gaan, dan hebben we er geen problemen mee om dat stukje over te slaan. Genieten van het indrukwekkende landschap is voor ons belangrijker dan prestatiedrang.

Zwaarte

Tijdens deze wandelreis wandelen we door de voorgebergten van de Pyreneeën, zowel hoog als laag, over prima voor wandelaars begaanbare onverharde veldwegen en trekkerpaden. Daarnaast stijgen en dalen we ook over smalle rotsige paden.
Per dag wandelen we tussen de 10km en 20km. De langere wandelingen kunnen pittig zijn, maar kunnen zo gewenst ingekort worden.
Omdat we de hele week in een gezellige Casa Rural verblijven, dus niet steeds hoeven te verplaatsen, is het ook geen probleem om het eens een dagje rustig aan te doen.

dag 1
´s Ochtends vertrekken we per snelle Eurostar vanuit Rotterdam naar Parijs, waar we overstappen op een TGV naar Pau, aan de voet van de Franse kant van de Pyreneeën. In Pau overnachten we in een eenvoudig hotel.
(Ook kan het voorkomen dat we er voor kiezen om per trein niet naar Pau in Frankrijk, maar naar San Sebastian in Spanje te reizen).

dag 2, het land van de Mallos
Vanuit Pau (of San Sebastian) gaat de reis verder met onze gehuurde minibus, welke we de rest van de reis tot onze beschikking hebben. Van noord naar zuid doorkruisen we de Pyreneeën op weg naar het beginpunt van ons natuurwandelpad, de Camino de Hoya Huesca, in het plaatsje Agüero.
Agüero ligt onder een indrukwekkende rotsformatie van conglomeraatgesteente met cilindrische vormen en verticale wanden, de Mallos.

Rond de middag trekken we de stoute schoenen aan en via steile straatjes verlaten we dit mooie plaatsje om al snel tussen hulsteiken en amandelbomen te lopen, met de indrukwekkende Mallos de Agüero op de achtergrond.
Het eerste deel van de wandeling dalen we voornamelijk af, soms over een stukje middeleeuwse weg. We komen langs het plaatsje Murillo de Gállego, met een romaanse kerk die op een middeleeuwse necropolis ligt met in de rotsen uitgehouwen graven. We steken de rio Gállego over, een brede rivier met wilg, es, populier en iep aan haar oevers.
Daarna stijgt het pad en komen we door olijfboomgaarden bij onze eindbestemming, de rode rotswanden van de Mallos de Riglos.
We wandelen vandaag 9,1km, ↑ 220m, ↓ 260m

dag 3, tussen gieren en kastelen

Vanuit Riglos wandelen we onder de, tot 300m hoge, wanden van de Mallos, die rood getint zijn vanwege het ijzerhoudende gesteente.
Vele gieren zweven de hele dag boven ons hoofd.
Door een begroeiing van hulsteik, buxus, rozemarijn en jeneverbes stijgen we gestaag richting het massief van Os Fils, een geologische formatie met horizontale lagen van hard en zacht zandsteen.
Na ongeveer 4km hebben we het grootste deel van de klim gehad, het terrein wordt opener en vlakker en grijze kalksteen gaat overheersen.
Hier, hoog in de bergen passeren we de ruïnes van het kasteel van Marcuello. Dit kasteel, gebouwd in de 12e eeuw, laat zien dat deze bergen van strategisch belang waren voor de verdediging van het toenmalige koninkrijk Aragon. Wij kunnen er genieten van prachtige panoramische uitzichten.
Daarna wandelen we verder over open vlaktes en door bossen met zwarte den of Portugese eik, waar wilde zwijnen zich thuis voelen.
Uiteindelijk dalen we af naar ‘het land onder de bergen’ waar we tussen olijfgaarden en amandelbomen een enorm kasteel zien opdoemen, het kasteel Loarre, dat als een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen van Europa wordt beschouwd.
We wandelen vandaag 15km, ↑ 430m, ↓ 305m

dag 4, olijven en amandelen

Vanuit Loarre wandelen vandaag naar Bolea.
Links van ons rijzen de bergen op, met steile wanden waar beekjes diepe ravijnen in hebben uitgesleten. In die ravijnen, op de meest onbegaanbare plaatsen, hebben kluizenaars en monniken ooit een toevlucht gezocht. Ter hoogte van het plaatsje Aniés, maar wel 2km van de route, zien we in de verte het klooster Ermita de la Virgen de la Peña, letterlijk aan de rotsen hangen.
Rechts van ons strekt zich de ‘vlakte’ van Huesca uit, eigenlijk de noordelijke grens van het Ebro dal, een agrarisch landschap met olijf- en amandelbomen en graanveldjes, afgewisseld met mediterrane, vaak stekelige vegetatie, en wanneer we Bolea naderen, kersenbomen.
Deze dag wandelen we in dit mozaïek landschap.
We wandelen vandaag 11km, ↑ 105m, ↓ 235m

dag 5, vanuit de vlakte het Pyrenese voorgebergte in

Vandaag steken we de Sierra Gratal over, een mooie maar zware etappe. Zij die willen kunnen de route, zowel aan het begin als aan het eind, inkorten.
Ook bereiken we vandaag het hoogste punt van ons natuurpad, de Sarramiana-pas, met een prachtig panoramisch uitzicht op de Hoya de Huesca, het Gratal-gebergte en de besneeuwde toppen van de hoge Pyreneeën.
We beginnen de dag tussen de kersenbomen en komen langs een vervallen, maar deels gerestaureerd klooster. Daarna zigzagt ons pad omhoog, soms als trap uitgehouwen in het zandsteen. We komen door dennenbossen en droge vegetaties met stekelbrem, hulsteik, buxus en tijm. Nog hoger vinden we de “erizón”, opvallende gedrongen kussenvormige en stekelige bollen. De naam is afgeleid van het Spaanse woord voor egel (erizo).
We komen langs een ijsput die lang geleden werd gebruikt om ‘s winters sneeuw in op te slaan. In de zomer werd het ijs in de steden verkocht.
Na het hoogste punt, de Sarramiana-pas, beginnen we aan een pittige afdaling door lommerrijk beukenbos, sommige beuken wel 200 jaar oud, met ondergroei van o.a. taxus.
Uiteindelijk komen we uit in het dal dat naar het dorpje Arguis leidt, eindpunt van onze wandeling. De omgeving verandert in een soms ‘maanachtig’ landschap van terrasvormige weiden en grijze mergels, met een groot aantal door erosie ontstane geulen.
We wandelen vandaag 19km, ↑ 905m, ↓ 525m
(ingekorte route minimaal 13km, ↑ 795m, ↓ 475m)

dag 6, (bijna) onbewoonde dorpjes

De totale route van vandaag is lang, maar zij die het rustiger aan willen doen, kunnen op meerdere plekken onderweg worden opgepikt; veel flexibiliteit dus.
We wandelen door de valleien van Belsué en Nocito, die verborgen liggen aan de noordkant van de bergketens die we gisteren over staken. Geen uitzichten meer op de vlakte van Huesca, wel steeds meer invloeden uit de hoge Pyreneeën.
Zo komen we al snel langs Mesón Nuevo, een voormalige herberg of ‘berghut’, een goed voorbeeld van de blokkerige bouwstijl uit de 17de eeuw, uit de hoger gelegen regionen. Ooit was dit een rustplaats voor herders, die hun schapen naar andere weidegronden leidden. Maar ook was het een belangrijke doorgang voor mensen en goederen naar en van de Ebro-vallei.
Door een veranderende economie leverde de traditionele bergeconomie (schapen, wol en zelfvoorzienende landbouw) steeds minder op en raakte dit plattelandsgebied steeds verder ontvolkt. Daarom komen we gedurende deze dag door meerdere (bijna) verlaten en deels vervallen bergdorpjes en kapelletjes.
De wandeltocht eindigt in Nocito aan het bergriviertje Guatizalema.
We wandelen vandaag max. 19,1km, ↑ 675m, ↓ 790m (maar minder kan dus ook).

dag 7, de Sierra de Guara, riviertjes en kloven

We beginnen vandaag in Nocito, bij een middeleeuwse brug. We volgen het riviertje de Guatizalema, die de Sierra de Guara doorsteekt, bekend om haar diep ingesleten kloven en kaarsrechte rotswanden.
We volgen prachtige, vaak rotsachtige paden, soms vlak langs het riviertje over de beboste oevers, soms hoog op de helling door droogteminnende vegetatie. Meerdere malen veranderen we van oever, soms via een (hang)brug soms via stapstenen.
Na 8km komt het riviertje uit in het stuwmeer van Vadiello en volgt er nog 6km van stijgen en dalen, terwijl we genieten van prachtige uitzichten over het stuwmeer en de indrukwekkende en kleurrijke rotsformaties. Ook de Mallos duikt weer op.
Na 14km kunnen we bij de dam van het stuwmeer worden opgepikt, maar zij die er nog niet genoeg van hebben kunnen nog even door. Voor hen wordt het nog even flink stijgen en dalen, om te eindigen in Santa Eulalia la Mayor, met haar middeleeuwse uitkijktoren met prachtige uitzichten, noordelijk naar de Sierra de Guara en zuidelijk over de vlakte van Huesca.
We wandelen vandaag minimaal 14km, ↑ 525m, ↓ 630m en maximaal 20,5km, ↑ 725m, ↓ 780m

dag 8, terug in het land onder de bergen

We zijn terug in het land onder de bergen en wandelen langs kleine graanakkers, bloeiende amandelgaarden en eeuwenoude olijfbomen. We komen door ruigten waar herders hun geiten en schapen nog hoeden.
We zien ruïnes van oude Romaanse kapelletjes en het kasteel van Montearagón, komen langs een necropolis met in de rotsen uitgehouwen graven en steken via een middeleeuwse brug wederom het Guatizalema riviertje over.
Zij die willen kunnen vandaag ruim 24km wandelen tot het plaatsje Casbas de Huesca, maar niets moet en veel mag. Er zijn vele mogelijkheden om de route van vandaag naar wens in te korten.
We wandelen vandaag maximaal 24,7km, ↑ 240m, ↓ 510m (maar (veel) minder kan dus ook).

dag 9, langs mooie rivieren

‘s Ochtends maken we nog een korte wandeling (8km) tussen de plaatsen Casbas de Huesca en Bierge. We wandelen langs de rivieren de Formiga, de Isuala en de Alcanadre, allen met hun oorsprong in de Sierra de Guara, die we aan de horizon zien oprijzen.
Rond de middag komen we in Bierge aan en beginnen we aan onze terugreis naar Nederland. Dwars door de hoge Pyreneeën rijden we terug naar Pau in Frankrijk (of San Sebastian in Spanje), waar we weer overnachten.
We wandelen vandaag 8,6km, ↑ 160m, ↓ 200m

dag 10
Vanaf Pau (of San Sebastian) gaat het per trein, de snelle TGV en Eurostar, terug naar Rotterdam, waar we aan het eind van de middag of vroeg in de avond aankomen.

De heen- en terugreis vanuit Nederland per trein is standaard inbegrepen in dit arrangement.
Heen zullen we standaard met een ochtendtrein uit Nederland (Rotterdam) vertrekken en na een overstap in Parijs overnachten in Pau, aan de Franse kant van de Pyreneeën of San Sebastian, net over de grens in Spanje. De volgende ochtend reizen we verder per minibus naar het beginpunt van onze eerste wandeling, waar we rond de middag aan komen.

Op de terugweg nemen we wederom de trein in Pau of in San Sebastian en volgen we dezelfde route terug naar Rotterdam.

Let op: tijdens de heen- en terugreis per trein kunnen we in het eventuele overnachtingshotel geen kamers met eigen douche/wc of 1-pers. kamers garanderen.

De prijs van de heen- en terugreis per trein kan vanaf 4 maanden voor vertrek oplopen. Daarom zijn de prijzen indicatief en kan de arrangementsprijs hoger uitvallen als u korter van te voren boekt. Uiteraard overleggen we dan eerst met u of de prijs nog acceptabel is.

foto’s en reisverslagen
 
Bron: veel van onderstaande foto’s komen van de website van het Spaanse Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación.

Dag2 van Agüero naar Riglos

Dag3 van Riglos naar Loarre

Dag4 van Loarre naar Bolea

Dag5 van Bolea naar Arguis

Dag6 van Arguis naar Nocito

Dag7 van Nocito naar Santa Eulalia la Mayor

Dag8 van Santa Eulalia la Mayor naar Cabas de Huesca

Dag9 van Cabas de Huesca naar Biergea

Prijzen (geldig voor 2025)
1795 euro per persoon
1545 euro per persoon (wanneer je de heen- en terugreis zelf regelt)
195 euro toeslag 1-persoonskamer

inbegrepen
De treinreis van Rotterdam naar Pau (of San Sebastian) en terug, alle vervoer per minibusje vanaf Pau (of San Sebastian) conform het programma, alle overnachtingen op 2-persoons kamers, alle maaltijden vanaf avondeten dag 2 t/m lunchpakket dag 9, diensten deskundige Nederlandse reisbegeleider, diensten kok/chauffeur, reispakket, STO-reisgarantie*

niet inbegrepen
maaltijden tijdens de heen- en terugreis (tot avondeten dag 2 en vanaf avondeten dag 9), eventuele consumpties op terrasjes onderweg, evt. entrées musea/monumenten, drankjes bij de maaltijden, reis- en annuleringsverzekering, uitgaven van persoonlijke aard.

*STO-reisgarantie
Dit aanbod valt onder de garantie van STO Garant. U kunt de voorwaarden van deze
garantieregeling vinden op de website van STO Garant (https://sto-garant.nl/downloads).

Je geeft je op voor deze reis door het boekingsformulier hieronder volledig in te vullen en te verzenden. In de reiskalender kan je zien of er nog plaats vrij is op een reis.
Mocht een reis al vol zijn en wil je op de wachtlijst of alvast een vrijblijvende optie op een toekomstige vertrekdatum, vul het boekingsformulier dan ook in en vermeld je wens in het opmerkingenveld.