Polen: vogelreis Biebrzamoerassen en oerbos van Bialowieza
- groepsreis, 10 dagen
- vogelreis
- minimaal 5 en maximaal 8 deelnemers
- 2025 Reis1: vr 02-05-2025
- 2025 Reis2: vr 09-05-2025
Deze vogelreis wordt al sinds 1997 aangeboden. Velen zijn je voor geweest, sommigen al meerdere malen, gewoon omdat de Biebrzamoerassen en het oerbos van Bialowieza zulke mooie gebieden zijn.
Soorten als roodmus, waterrietzanger, zwarte ooievaar, witwangstern, witvleugelstern, citroenkwikstaart, ortolaan, kraanvogel en poelsnip zullen menig vogelaar tot de verbeelding spreken. Allen komen ze voor in Noordoost Polen, sommigen talrijk, voor anderen moeten we meer geluk hebben.
Het Biebrzadal, het mooist en best bewaard gebleven laaglandmoeras van Europa (Internationaal Wetland, Nationaal Park en voormalig WWF-project) is zeer bekend bij vogelaars. In het voorjaar is het een waar vogelparadijs. Uitgestrekt, nauwelijks ontgonnen en broedplaats van o.a. de waterrietzanger, poelsnip, kraanvogel, zwarte ooievaar, schreeuw- en zeearend. Er zijn maar liefst 176 soorten broedvogels, maar ook de eland, de wolf, de bever en de otter komen nog in grote getale voor.
Ook het best bewaard gebleven laaglandoerbos van Europa ligt in de streek, het oerbos van Bialowieza. Omdat de Russische Tsaar juist hier graag vertoefde en niets en niemand duldde in zijn jachtgebied, is dit bos aan de kapwoede van de mens ontsnapt. Bosontwikkeling is hier nauwelijks verstoord en men vindt er dan ook bomen in alle soorten en maten, staand, hangend, liggend, dood en levend. Door de grote diversiteit voelen zeer veel vogelsoorten zich hier thuis, waaronder 7 soorten spechten. In de extensief beheerde bossen die het oerbos omringen, komen de laatste in het wild levende wisenten van Europa voor.
Karakter van de reis
Tijdens deze vogelreis wandel je in gezelschap van gelijk geïnteresseerden door de vogelrijkste gebieden van Polen onder begeleiding van ervaren gids(en). Bij de reisleiding ben je in goede handen. Zij kennen de gebieden goed en weten dan ook waar op welk moment de kans het grootst is om bepaalde soorten waar te nemen.
Natuurlijk beschikken we over vervoer, waardoor we ons makkelijk tussen de meest interessantste en mooiste spots kunnen verplaatsen. En natuurlijk hopen we zoveel mogelijk soorten te zien, maar de reis zal niet vervallen tot het soorten jagen. We streven er naar om zo min mogelijk in de bus te zitten en zoveel mogelijk buiten te zijn. Wandelen blijkt dan de ideale manier te zijn om zowel de Biebrzamoerassen en het oerbos van Bialowieza te verkennen. Uiteraard gaat het ons om vogels kijken en is wandelen het middel om ons door de gebieden te verplaatsen. Het wandeltempo ligt laag. En afhankelijk van de expertise in de groep krijgt, naast het vogelen, ook al het andere wat groeit, bloeit, beweegt of krioelt aandacht.
Het is gebleken dat deze formule erg gewaardeerd wordt door de deelnemers, die variëren van algemene natuurgenieters en beginnende vogelaars tot zeer ervaren vogelaars.
Praktische informatie
Het programma is gevarieerd. Al wandelend (maximaal 5km) of met de kano kunnen we diep in de gebieden doordringen. Soms zijn paden nat en moeilijk begaanbaar. De wandelingen worden afgewisseld met busverplaatsingen tussen, langs en door de meest interessante gebieden.
In Bialowieza kunnen we ook per fiets het bos in gaan om onze actieradius wat te vergroten.
De meeste wandelingen zijn zo opgezet dat men, in overleg met de reisleiding, onderweg alsnog kan beslissen een tocht langer of korter te maken. Zo hoef je niet bang te zijn dat een wandeling te lang of te zwaar wordt. En mocht een wandeling door drassig gebied gaan, en heb je geen behoefte aan natte voeten, dan kan je voor een droog alternatief kiezen.
Accommodaties
De eerste 4 nachten bij de Biebrzamoerassen overnachten we in een mooi verbouwde boerderij op het platteland, waar we gastvrij onthaald zullen worden. De maaltijden zijn uitstekend en bevatten veel eigen producten. Er wordt nog op een prachtige houtgestookte tegelkachel voor ons gekookt. Tijdens het ontbijt kunnen we zelf een lunchpakket maken en een eventuele thermos kan gevuld worden met thee of koffie.
We slapen op 1- en 2-persoonskamers. Sommige kamers bestaan uit een 1- en een 2-persoonsdeel, waarbij je wel door elkaars kamer moet. De meeste kamers hebben eigen douche/wc.
In Bialowieza slapen we 3 nachten in het dorpje in een familiepension en/of bij particulieren in de directe omgeving. Ook hier maken we gebruik van 1- en 2-persoonskamers. Soms heeft een kamer eigen douche/wc, soms is het sanitair op de gang.
We eten altijd gezamenlijk in het familiepension.
Tegen een toeslag kunnen er enkele 1-persoonskamers gereserveerd worden. Het aantal beschikbare 1-persoonskamers is beperkt.
Reispakket
Twee weken voor vertrek ontvang je een uitgebreid reispakket met de volgende inhoud
- deelnemerslijst
- accommodatielijst
- praktische informatie en tips (paklijst, geldzaken, etc.)
- inhoudelijke informatie over de Biebrzamoerassen en het oerbos van Bialowieza
- lijst van Europese vogelnamen (Nederlands, Pools en wetenschappelijk)
- waarnemingenlijst
- eenvoudig kaartmateriaal
Wist je dat?
… je deze reis ook kan boeken met een eigen gezelschap op een zelfgekozen startdatum. Het programma kan aan je wensen worden aangepast (maatwerk).
Het hier beschreven dag tot dag programma is bedoeld om je een goede indruk te geven van de reis. Maar het programma is niet star omdat we natuurlijk ook afhankelijk van factoren als, weersomstandigheden, waterstanden, actuele vogelinformatie en/of specifieke interesses binnen de groep.
dag 1
´s Middags vertrek per internationale trein uit Nederland. We treinen door Duitsland via Berlijn naar Szczecin in het uiterste Noordwesten van Polen. Hier stappen we op de directe nachttrein naar Warschau. Standaard wordt er geslapen in een 4-en/of 6-persoons couchette.
Soms zullen we er voor kiezen om onderweg in Berlijn, Szczecin of Poznan te overnachten in een hotel/pension om ’s ochtends vroeg door te reizen naar Warschau.
dag 2
In de loop van de middag komen we aan bij onze eerste accommodatie in de Biebrzamoerassen, een boerderij in Wólka Karwowska. We kunnen alvast de omgeving rond de boerderij verkennen en zien zo al onze eerste vogels. Roepende kraanvogels op een akker en ooievaars die foerageren op natte graslanden. Overal hoor je het ´dudeljo´ van de wielewaal. Een noordse nachtegaal bij de boerderij zorgt voor achtergrondmuziek, samen met een aantal geelgorsen. En in het land achter de boerderij zie je misschien een grauwe klauwier op een elektriciteitsdraad.
dag 3
Na een goed en stevig ontbijt maken we met ons busje een omtrekkende beweging rond het brede middenbekken van de Biebrzamoerassen. We volgen de rivier de Biebrza langs haar oevers tussen natte blauwe hooilanden door, waar kemphanen, ruiters en andere steltlopers fourageren. Ook de citroenkwikstaart laat zich hier wel eens zien, langs de oever van de rivier tussen de wilgenbosjes. Zeearend, bruine en grauwe kiekendief voelen zich hier ook thuis.
Ook komen we door het gebied rond Osowiec, een centraal in de moerassen gelegen plaatsje waar je de moerassen kunt doorkruisen. Bij Osowiec is het dal van de Biebrza het smalst. Een logische plaats om juist hier een weg door de elders ondoordringbare moerassen aan te leggen. Dat Osowiec van groot strategisch belang is geweest, blijkt uit de aanwezigheid van een door de Russische tsaar gebouwde fortificatie, omringd door een netwerk van grachten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de moerassen als natuurlijke barrière gediend.
In de beboste grachtenformaties is het ijsvogeltje een geziene gast, op de droge akkers komt de kraanvogel geregeld foerageren en tot diep in het natte zuidbekken, een afwisseling van wilgenstruelen, rietvelden en open water, zijn zowel dwergmeeuw als dwergstern actief. Een aan een doorn van een wilde peer gespietste hagedis verraadt de aanwezigheid van de klapekster en de roodmus laat zijn ´please to meet you´ horen. Ook de blauwborst en buidelmees nestelen hier vaak.
dag 4
Een geheel andere manier om de moerassen te ervaren is per kano. ’s Ochtends maken we een kanotocht over het riviertje de Jegrznia. We peddelen door elzebroekbossen waar Ed en Willem bever flink hebben huisgehouden. We zien afgeknaagde takken en af en toe een beverburcht. Op een piepklein zandstrandje liggen de uitwerpselen van een otter. De schildjes van een zoetwaterkreeft, een geliefde lekkernij van de otter, zijn nog duidelijk zichtbaar. In de rietvelden die we zullen doorkruisen, voelen diverse rallen zich thuis. Hopelijk laten zij zich zien of horen. Ook snor, graszanger en krekelzanger laten hun schrille trillers horen. Rietzangers, rietgorzen en grote en kleine karekieten zitten in de rietkraag. Vanuit de verte dringt de roep van een roerdomp door. En regelmatig vliegt de bruine kiekendief over.
Het tweede deel van de dag zoeken we net iets hoger gelegen zandgronden op aan de rand van de moerassen. De akkers op deze arme gronden worden nauwelijks bemest wat interessante soorten kan opleveren. Kwartel en kwartelkoning voelen zich thuis. Een hop foerageert op de net geploegde akker. Een ortolaan zingt in een populier langs de landweg.
dag 5
Vandaag zullen we diverse interessante plekken bezoeken in de zuidelijker en vaak nattere regionen van de uitgestrekte moerassen. In de zeggevegetaties (dankzij vlonderpaden proberen we onze voeten droog te houden) gaan we op zoek naar de waterrietzanger. Uitkijktorens en duinen geven ons prachtig uitzicht en tussen de wilgenstruwelen duiken soms elanden op.
Vele natte graslanden en oude afgesloten rivierarmen vormen een gewild biotoop voor witwang-, witvleugel- en zwarte stern en steltlopers. Naast vele witte, zeilen hier ook zwarte ooievaars hoog in de lucht.
Ook wandelen we over de rand van een moreneplateau vanwaar we een prachtig en weids uitzicht over het onder ons liggende Biebrzadal hebben, dat hier vaak tot laat in het voorjaar onder water staat.
Op de net drooggevallen graslandjes drommen massa´s kemphanen samen. Op hun arena’s nemen we hun baltsgedrag waar. Het gekrijs van meeuwen en sterntjes is oorverdovend. Aalscholvers vliegen af en aan. Brilduikers, pijlstaarten, slobeenden, smienten, futen en nog vele andere soorten zwemmen rond in de ondiepe watervlakte. Een zeearend zaait paniek en grote groepen eenden vliegen nerveus op om enkele kilometers verderop weer neer te strijken.
dag 6
We laten de Biebrzamoerassen achter ons om via een landelijke mooie en gevarieerde route naar het oerbos van Bialowieza te rijden. We bezoeken de visvijvers van Bialystok waar o.a. Roodhalsfuut en Geoorde fuut op het verlanglijstje staan. Maar ook de Roodbuikvuurpad laat zich horen. Daarna gaat de tocht verder naar het meer van Siemianowka, een ondiep kunstmatig meer, gelegen net ten noorden van het uitgestrekte bosgebied van Bialowieza en bekend om haar Zeearenden populatie. Ook de Citroenkwikstaart laat zich er op enkele plekken soms zien.
En in de idyllische dorpjes met houten huisjes en houten orthodoxe kerkjes die we onderweg passeren, lijkt de tijd te hebben stilgestaan.
dag 7
´s Ochtends vroeg zijn we voor dag en dauw uit de veren, om vooral niets van de ochtendzang te missen. Een ervaren gids van het Bialowieza Nationaal Park neemt ons vandaag mee diep het oorspronkelijke oerbos in.
Nog voordat we het dorpje goed en wel hebben verlaten, kunnen we in de oude paleistuin al leuke soorten zien, zoals withalsvliegenvanger, taigaboomkruiper, boomklever, draaihals en kleine bonte specht. Daarna gaan we het oerbos in.
We zien het lijk van een enorme woudreus. Het gat in het kronendak dat hij na liet, toen hij met donderend geweld het loodje legde, is reeds langgeleden weer gevuld. Op zijn overwoekerde en vermolmde lichaam staat een nieuwe generatie boompjes keurig in een rijtje. Zal één van hen ooit dezelfde omvang halen? De vele dode bomen, sommigen met een diameter van meer dan een meter, vormen een ideaal biotoop voor o.a. spechten en uilen. Overal om ons heen zijn bomen vol gaten en hier en daar ontdekken we een spechtensmidse. De grote bonte, kleine bonte, zwarte en witrugspecht laten zich misschien zien.
De bomen hebben een enorme hoogte hetgeen het waarnemen soms lastig maakt. De stamvoeten zijn veelal zwaar bemost en de ondergroei is weelderig zoals het in een bos eigenlijk behoort te zijn. Overal wroetsporen van wilde zwijnen en prenten van wolven. Vink, fluiter en wielewaal zingen. Appelvink, bonte vliegenvanger en kleine vliegenvanger worden gezien en misschien nog even een havik.
En ’s middags gaan we de zeer uitgestrekte en gevarieerde bossen rondom Bialowieza verkennen, te voet of met een huurfiets.
dag 8
Het vrijtoegankelijke bosgebied van Bialowieza is zo groot, daar zijn we in één dag niet mee klaar. Daarom hebben we nog een hele dag om dit prachtige gebied te bezoeken, waar veel plekken niet onderdoen voor het stricte reservaat. Misschien komen we wel een kudde Wisenten tegen.
dag 9
Na het ontbijt verlaten we Bialowieza met haar indrukwekkende oerbos. De reis gaat terug naar Warschau waar we ´s middags aankomen. ’s Avonds stappen we op de trein en overnachten dan wel in de trein (4-en/of 6-persoons couchettes) of in een hotel/pension in een stad onderweg.
Omdat we ‘s avonds al weer op de (nacht)trein stappen is de tijd die we in Warschau hebben beperkt. Maar indien de tijd het toelaat is een bezoek aan de oude stad zeker de moeite waard.
Warschau is een stad met een rijk maar zeker ook triest verleden. De oude binnenstad, met vele musea, monumenten en paleizen uit allerlei perioden van de geschiedenis, laat dit zien.
Echt indrukwekkend wordt het wanneer u bedenkt dat de gehele oude stad na de Tweede Wereldoorlog is herbouwd. Hitler gaf de opdracht Warschau van de aardbodem weg te vagen, de SS heeft toen de stad systematisch opgeblazen. Na de oorlog hebben de inwoners van Warschau de oude stad steen voor steen uit haar eigen puinhopen weer opgebouwd.
dag 10
´s Middags komen we weer aan per trein in Nederland.
Rond het middaguur vertrekken we vanuit Deventer naar Berlijn. Daar stappen we over op een lokale trein naar Polen.
In Polen stappen we over op een nachttrein richting Warschau. We slapen in 4-en/of 6-persoons couchettes.
Voor de terugreis volgen we meestal dezelfde route en vertrekken we ’s avonds met een nachttrein vanuit Warschau. De volgende dag ben je aan het eind van de middag terug in Nederland.
Soms zullen we ervoor kiezen om niet met de nachttrein te reizen, maar onderweg op de heen- en/of terugreis te overnachten in stad onderweg (bv.Berlijn, Kostrzyn of Poznan), om de volgende ochtend door te reizen naar Warschau of terug naar Nederland.
Mocht u eerder per trein naar Polen willen reizen, of na de reis wat langer willen blijven, dan kan de treinreis voor u worden aangepast, vaak zonder dat dat extra kosten met zich mee brengt. In de regel geldt, hoe vroeger u boekt hoe groter de kans is dat er geen extra kosten zijn.
Wanneer u er voor kiest om de heen- en terugreis zelf te regelen, valt de prijs van het arrangement lager uit (zie prijzen).
Je ontmoet de groep ter plekke. Exacte ontmoetingsplaats wordt uiterlijk 2 weken voor vertrek van de reis medegedeeld.
Prijzen (prijzen geldig voor 2025)
1445 euro per persoon (zo goed als alles inclusief, ook de heen- en terugreis per trein)
1225 euro per persoon (wanneer u de heen- en terugreis zelf regelt)
135 euro toeslag 1-persoonskamer
Inbegrepen
heen- en terugreis vanaf Deventer per (nacht)trein naar Noordoost Polen incl. ligplaatsreserveringen (4- en/of 6-persoonscouchettes) of overnachting in pension/hotel in stad onderweg, alle lokale vervoer, alle overnachtingen op 2-persoons kamers, alle maaltijden vanaf diner op dag 2 t/m lunchpakket op dag 9, toegangsgelden nationale parken, deskundige reisleiding, speciale lokale gids in het oerbos van Bialowieza, kanohuur, reispakket, STO-reisgarantie*.
Niet inbegrepen
maaltijden tijdens de heen- en terugreis, optioneel fietshuur in Bialowieza, reis- en annuleringsverzekering, uitgaven van persoonlijke aard.
Eigen gezelschap?
Mocht je deze reis liever met een eigen gezelschap op een zelf gekozen datum willen boeken, informeer dan naar de mogelijkheden. De prijs zal afhangen van de afspraken die we van te voren maken en het aantal deelnemers die mee gaan.
*STO-reisgarantie
Dit aanbod valt onder de garantie van STO Garant. U kunt de voorwaarden van deze
garantieregeling vinden op de website van STO Garant (https://sto-garant.nl/downloads).
Mocht een reis al vol zijn en wil je op de wachtlijst of alvast een vrijblijvende optie op een toekomstige vertrekdatum, vul het boekingsformulier dan ook in en vermeld je wens in het opmerkingenveld.