Reisverslag 2022: Zweden – Falsterbo, vogeltrek
Auteur: Henk de Lange (Reisleider) (24 t/m 29 september 2022)
Reis: Vogelreis Zweden: Falsterbo, vogeltrek; groepsreis, 6 dagen
Alle foto’s zijn van Henk de Lange tenzij anders vermeld!
Zaterdag 24 september
We gaan vanaf vandaag een aantal dagen vogeltrek kijken bij een van de bekendste vogeltrekpunten daarvoor in Europa: Falsterbo in Zweden. Veel Nederlanders zijn er al geweest en er zullen er nog vele volgen ?. Wij gaan als groep van 9 personen.
Om 10 uur ontmoeten we elkaar op het station van Groningen om daar vandaan te vertrekken met een minibusje voor een rit van iets minder dan 700 km verdeeld over 3 etappes. Iedereen heeft er zin in en we kunnen niet wachten om te gaan!
De heenweg verloopt voorspoedig, de files staan gelukkig aan de andere kant. Onderweg zien we wel al een paar Kraanvogels op de velden staan en onze eerste Rode Wouw en Zeearend worden gezien naast vele Reeën op de velden.

op de boot en Smient in de haven
Tegen kwart over 6 komen we in ons onderkomen aan in Höllviken vlak bij Falsterbo: “Hostel: Lotsvillans Vandrarhem”. We pakken het busje uit en brengen alles naar de kamers toe, daarna hebben we een half uurtje om rondom te kijken of er nog wat leuks te zien is. Er staat behoorlijk wat wind en zo tegen de schemering is er vrij weinig meer wat er vliegt, wat meeuwen en Aalscholvers langs de kust. Om 19 uur gaan we naar binnen waar onze kok wat lekkers voor ons heeft klaar gezet. En onder het genot van wat lekkere hapjes en een heerlijke kop soep komen we iets meer van elkaar te weten. Op naar de dag van morgen!
Zondag 25 september
Iets voor 6 uur sta ik al voor de deur van de bakker. Ik ben de eerste en moet nog even wachten tot de deur officieel open gaat en haal een paar lekkere warm gebakken broden. Dit doe ik deze week iedere ochtend om zo met een ontbijt met heerlijk vers brood te starten wat door de deelnemers erg gewaardeerd wordt.
De vooruitzichten waren voor deze week niet helemaal wat je zou willen, maar vandaag zou de mooiste dag moeten worden qua zon. Dat komt gelukkig ook redelijk uit. Rond half 8 komen we op de parkeerplaats aan, die dan al vol is, omdat er maar een auto of 10 mag staan. Tot vorig jaar konden er ook nog een stuk of 8 auto’s staan achter een hek wat bij de golfbaan hoort. In eerste instantie zetten we hem daar neer omdat dit altijd mocht, maar ik krijg daar toch een slecht gevoel bij dat het niet meer mag. De chauffeur heeft de auto toch maar even een zijstraatje verderop gezet, scheelt in ieder geval weer 400 Kronen (36 euro).

Goudhaan, Brilduiker(vrouw), Pijlstaart en Middelste Zaagbekken
Al binnen de eerste 100 meter zien we van dichtbij de eerste Smelleken voorbij scheren, die net als de Sperwers mee trekken met hun eten. Bij de vuurtoren hangen een paar Tjiftjaffen in de netten, klaar om geringd te worden.

Zwarte Ruiters met 1 Groenpootruiter ertussen in
Op de plasjes zit van alles, Pijlstaart, Wintertaling, Wulp, Zwarte Ruiter, Groenpootruiter, Tureluur, Kuifeend, Brilduiker, Watersnip, Kemphaan en Middelste Zaagbek. In het riet veel Rietgorzen. Ondertussen vliegen er nog vele groepjes kleine vogeltjes, die soms ook twijfelen of ze door zullen trekken of toch nog even omdraaien en het daarna nog eens te proberen.

Vos, Klapekster(bewijsplaatje), Sijs
Het is in ieder geval mooi om echt de trek te zien en hoe dat precies gaat, zeker voor de deelnemers die dit voor het eerst meemaken. Tussen de overtrekkende groepen ook een paar keer een Boomleeuwerik, te herkennen aan zijn korte staart, daarvan blijken er achteraf vandaag meer dan 300 overgetrokken te zijn. Een van de deelnemers die de andere kant op gelopen is heeft nog een Roodborsttapuit mooi op de foto gezet.

Boompieper, Tjiftjaf en Roodborsttapuit(vrouw)

4 van de groep van 18 Rode Wouwen, Wespendief, Rode Wouw 2x
Al met al was het mooi om hier ook dit gedeelte van de trek te zien waar Falsterbo om bekend staat, hoewel de aantallen helaas wat achter blijven bij de verwachtingen. De Buizerds moeten toch eerdaags wel beginnen te trekken. Je moet ook geluk hebben met het weer en de wind moet goed staan, roofvogels hebben liever wat wind mee en thermiek.
Omdat het toch te rustig is op de hei gaan we aan een van de drie routes van de reis beginnen door het binnenland. Vandaag kies ik voor de route o.a. langs Arriesjön, Vombsjön, Krankesjön en Hardeberga(de bekende plek van de Oehoe) en is zo’n 150 km lang. Ik kies er voor om deze vandaag te doen omdat je dan wellicht meer kans hebt om de Oehoe te zien in de Steengroeve omdat ze er vandaag niet aan het werk zijn.
Arriesjön en Vombsjön
Bij Arriesjön zien we een aantal Rode Wouwen en zitten er op het meer een aantal Futen en wat eenden als Wintertaling, Krakeend en Smient. We vervolgen onze route en moeten de route wat aanpassen omdat er wegen zijn afgesloten voor onderhoud. Via Vomb komen we dan bij de uitkijktoren van Vombsjön uit. Dit is een mooie plek waar je aan de ene kant over een mooi dal uitkijkt en aan de andere kant een prachtig groot meer hebt. Overigens door de omleiding missen we een uitkijkpunt voor deze plek.

Rode Wouw met Bonte Kraai, Grauwe Ganzen en kijkend over Vombsjön
Krankesjön
We rijden een klein stukje verder naar Krankesjön. Op de parkeerplaats komen we een paar Belgen tegemoet, ze hebben net drie Visarenden gezien, dus dat belooft veel goeds. We lopen naar de uitkijktoren en het is rustig op 2 andere Nederlanders na. Er zit weer van alles, een grote Aalscholverkolonie en midden op het meer een hele grote groep Meerkoeten. Een vrouwtje Bruine Kiekendief komt mooi voor ons langs over het riet. Na niet al te lange tijd komt er vanuit de verte een eerste Visarend aan en bid af en toe en duikt een paar keer naar beneden, het blijft onduidelijk of zijn pogingen raak waren. Het blijft alleen ver achterin maar met een telescoop wel te volgen. Terwijl de meesten van ons de Visarend blijven volgen zie ik een andere visliefhebber de Visdief, er vliegen er twee van rond, beide juveniel en ook aan de achterkant van het meer.

Boomvalk, Bruine Kiekendief en Visarend(bewijsplaatje)
Hardeberga
We rijden verder naar de laatste stop om te kijken of we de Oehoe ook kunnen vinden in de Steengroeve bij Hardeberga. Als we uitstappen wordt de lucht al wat donker en voelen we de eerste spetters. Aangekomen bij de kijkplek gaat het helaas toch echt harder regenen waardoor we het bezoek hier maar afbreken. Jammer dat het niet een half uurtje later kon gaan regenen, nu in de regen wordt zo ook alle apparatuur nat. We stappen weer in de auto en rijden terug naar ons onderkomen.
De hele dag tot op het laatste moment na was het echter goed weer, iedereen heeft genoten van deze dag en het is tijd voor de borrel ?
Na de lekkere maaltijd die onze kok heeft gemaakt nemen we nog even de dag door met de soortenlijst, vandaag komen we op een mooi aantal van 86 soorten.
Maandag 26 september

Eén van de ochtenden achterop de golfbaan bij het vogeltrek-telpunt

Dodaars, Wulp en Gele Kwikstaart

Havik, Smelleken en wegtrekkende Smienten

Wegtrekkende Rotganzen met Smienten

Bonte Strandlopers(langere snavel) links, en Kleine Strandlopers rechts op de linker foto

Groene Specht bij de hei(camping)
Hakkende Groene Specht
We starten nu onze route van vandaag en die is zo’n 100 km en gaat door het binnenland van Zuid-Zweden in de provincie “Skåne län”. Als eerste stoppen we op de parkeerplaats bij “Höllviken Surf and Kite Beach”. Waar je veel langs rijdt als we het binnenland in rijden maar niet vaak stoppen terwijl je uit de auto vaak van alles ziet zitten op de slikplaatjes.

Bonte Kraai, Smienten en Tureluur met Groenpootruiter
Grönalund
Onderweg zien we de eerste Rode Wouwen. Vaak te zien bij grote boerderijen waar een redelijk bosje bij staat. De eerste stop is bij een plas-dras gebied Grönalund. Vlak daarvoor nog een groep van maar liefst 8 Rode Wouwen boven de bossen daar in de buurt. Bij het natte gebiedje lijkt het in eerste instantie vrij rustig, wat Eenden en Kieviten en een Blauwe Reiger. Maar ineens ziet een van de deelnemers een Grutto. Het blijken er twee te zijn die net onder de rietkraag lopen en zich dus af en toe even laten zien. We lopen een stukje langs de weg waar een parkeerplaats is waar vandaag je beter zicht hebt op de Grutto’s. Het zijn twee IJslandse Grutto’s, eentje is nog aardig rood op de borst. In deze tijd van het jaar zijn het hier bijna altijd IJslandse exemplaren een ondersoort van de Grutto.
Als we wat langer blijven staan komt er ook een leuk groepje Kemphanen foerageren en zien we ook nog een paar Kleine Strandlopers, die al helemaal niet opvallen in de vegetatie, is goed gevonden door een deelnemer.

Rode Wouw, IJslandse Grutto’s en Kemphanen
Havgårdssjön
Wij stappen ook in de auto omdat de volgende stopplek namelijk aan de rand van dat meer is: Havgårdssjön. Als we daar naartoe lopen, stukje door het weiland, zien we al vrijwel snel weer de Zeearend verschijnen, die uiteindelijk aan de overkant neerstrijkt en continu lastig gevallen wordt door de Bonte Kraaien en de aanwezige Raven. Daarachter vliegt ook nog een vrouwtje Blauwe Kiekendief langs. Op het meer veel Futen, Tafeleenden, Kuifeenden, Wintertalingen en een Grote Zilverreiger langs de kant.

Zeearend, kijkend naar de Zeearend en Torenvalk

Vos, Tafeleend, Kuifeend en buidelende Raven
Näsbyholmssjön
Volgende stop is Näsbyholmssjön. Mooi meer waar weer van alles op zit. Tussen de Grauwe Ganzen ontdekken we twee Kolganzen. Als we even staan komt voor ons het eerste groepje Brandganzen aan, ze landen even maar zijn erg onrustig en vliegen al snel weer op en verdwijnen uit beeld. Op dit meer zitten ook ontzettend veel Stormmeeuwen, die we ook nog niet hebben gezien. Achter ons aan de overkant van de weg zit een Vos in het gras.

Aalscholvers, kijkhut en Brandganzen

Damherten
Dinsdag 27 september
Na het ontbijt gaan we zoals gewoonlijk weer naar de punt. Er vliegen aanzienlijk meer kleinere vogels dan gisteren. Veel Vinken, Sijsjes, Graspiepers en Boerenzwaluwen vallen op. De Rotganzen vliegen ook nog goed door in dezelfde aantallen als gisteren. Op de green lopen ook Gele Kwikstaarten, bijna geen Sperwer of Smelleken te bekennen, dat valt wel op. De wind staat verkeerd voor de roofvogels en draait ook van ZO naar ZW en ook weer vrij stevig. Blijkt ook wel bij de tellingen achteraf, wat roofvogels op de punt slechts 4 Sperwers en 5 Smellekens. Wij lopen terug naar de vuurtoren waar ze de netten vandaag niet uit hebben staan door de harde wind. Wel ziet iemand van ons die een andere kant op loopt een Kramsvogel en een Roodborsttapuit. Doorlopend richting haven schiet er nog wel een Tapuit op uit het gras als leuke soort. Als we een stukje langs de zee lopen zit daar een prachtig groepje Drieteenstrandlopers, die af en toe mooi dichtbij komen. Boven het riet nog een juveniele Bruine Kiekendief.

Drieteenstrandlopers

Overtrekkende groep Sijsjes, “taartje eten bij bij “Annas bageri” en Drieteenstrandlopers

Ringmus, verborgen meertje en Juveniele Zeearend
We rijden een stukje door, totdat je de vallei over moet steken. Vanaf deze plek zien we o.a. Rode Wouw, zowel Buizerd als Ruigpootbuizerd en Torenvalk. Veel Graspiepers trekken door de graslanden, waar ook Putters te zien zijn.
Nog een stuk verder, de plek waar de Steenarend het meest wordt gezien stoppen we ook weer. Het regent behoorlijk dus we wachten even tot het wat droger wordt en uiteindelijk helemaal droog. Ik speur de toppen van de bomen af helemaal aan de overkant van de vallei op zo’n 400 meter hemelsbreed. Dan zie ik door de bladen en takken heen dat er toch een roofvogel zit. Het is ver weg, maar hoe langer we er naar kijken hoe zekerder we worden dat het dit keer wel raak is.

Steenarend ver weg(ca. 400 meter) en ingezoomd en de Damherten die daar onder staan
Ook aan de overkant zien we groepjes Damherten uit de dekking komen, zullen die zich nu even iets veiliger wanen nu hun predator even iets verder is gevlogen?
Na deze mooie waarneming rijden we verder. Als we de vallei weer uitrijden zeg ik tegen degene die naast me zit dat het mooi zou zijn de Zeearend dan ook nog maar even iets dichterbij te kunnen zien. Nog geen minuut daarna is het al raak, en volwassen exemplaar vliegt net achter de bomen weg. We rijden iets verder waar we wat hogerop staan en dan komt die daar mooi tevoorschijn, prachtig met de witte band op de staart vergezeld van en Rode Wouw.

Toendrarietganzen en volwassen Zeearend

Onstuimig weer aan de kust bij Smygehuk
Woensdag 28 september
Vandaag starten we een half uur later omdat uit de vooruitzichten gisteravond op meerdere apps te zien was dat het tussen 7 en 8 uur nog zou regenen. Achteraf valt het reuze mee, maar goed, tegen 8 uur lopen we weer richting de vuurtoren. Over ons heen vliegen weer de nodige groepjes vogels als Sijsjes, Vinken en Kepen en in de netten hangen deze keer een paar Goudhaantjes. Het klaart zelfs wat op rond de punt. Eén van de deelnemers heeft een Heggenmus mooi op de foto vastgelegd die ook alleen maar door haar is gezien.

Goudhaan vrouw en man en Sijs

Parelduiker 2x en Sperwer

Vuurtoren en de zoveelste ronde vandaag om de vogels uit de netten te halen
Als we een stukje langs de vloedlijn terug lopen komt er een mooie groep Drieteenstrandlopers steeds dichter bij ons in de buurt, totdat ze zelfs op 10 meter afstand neerstrijken, prachtig om zo te zien. Terug lopen we door het gras waar een paar Watersnippen uitschieten.
We halen onze kok/chauffeur wederom op en gaan dan een paar plekken in de buurt bekijken. We rijden eerst naar een landtong “Lilla Hammars Näs”. Daar maken we een wandeling naar het uiterste puntje.
Van afstand worden door sommigen al twee Zeearenden waargenomen. Ook een vrouw Blauwe Kiekendief vliegt hier rond. Op het wandelpad zagen we toch een aantal Beren op de weg. Het ging om de rups van de Grote Beer(nachtvlinder) dus dat viel mee ?. Ook worden er ver weg een groepje vliegende Kraanvogels waargenomen. Twee Raven vliegen al roepend ons voorbij de andere richting op.

Brandganzen bij Lilla Hammars Näs

1e 2 foto’s bij Lilla Hammars Näs foto 3: Hovbacken langs de strandhuisjes richten haven

Geringde Citroenkwikstaat 15 augustus 2022
foto: Falsterbo Bird Observatory
Op het moment dat ik kijk waar ik ongeveer mijn toestel op moet richten komt er net iemand ter hoogte van Kwikstaarten de duintjes over en vliegt de groep er vandoor, dat is balen! Een aantal van onze groep loopt rustig door naar de haven waar de chauffeur ons weer oppikt. Maar met zijn drieën lopen we toch even naar die vogelaar toe die daar foto’s staat te maken. Het blijkt een Nederlander te zijn die een paar plaatjes schiet van een Bruine Kiekendief die daar achter vliegt. Als ik zeg dat er voor zijn neus net een Citroenkwikstaat zat, zegt die meteen, ja helaas niet gezien, maar een zeldzaamheid. En dat laatste is het zeker. Niet elk jaar worden ze hier gezien. Helaas moeten we doorlopen omdat je de groep die is doorgelopen niet lang kunt laten wachten. Het is de afspraak, de groep gaat altijd voor.
Thuis even nagekeken, maar op 6 Augustus hebben ze in de rietvelden net aan de andere van de haven er eentje geringd en op 15 augustus is er eentje door de tellers genoteerd, of het om hetzelfde exemplaar gaat is niet bekend. Het zou dus goed kunnen dat we dezelfde hebben gezien die daar nog steeds in de buurt zit, of het is een ander exemplaar, maar het was er zeker een, daar ben ik echt van overtuigd.
Linkje naar de foto op facebook: https://www.facebook.com/photo/?fbid=466523092144720&set=a.444065144390515
Weer wat tot rust gekomen bel ik de chauffeur op en worden we langs de weg opgepikt en rijden terug naar ons onderkomen.
Met deze bijzondere waarneming die jammer genoeg niet iedereen heeft kunnen zien, brengen we even een toost uit met een lekker drankje op een zeer geslaagde week.
Het dag totaal voor vandaag komt op 81 soorten en 7 nieuwe. Het totaal van de vier volle vogel dagen komt op 118 soorten! Mooi aantal!
Donderdag 29 september
De laatste ochtend pakken we rustig onze bagage in en vertrekken rond half 9 van de locatie. We nemen afscheid van Tina, een van de beheerders van het Hostel. Onderweg zien we nog 2 Zeearenden, 1 Rode Wouw en een groepje Kraanvogels op de akkers achter de bosjes. Iets na 17 uur bereiken we het station van Groningen waar we afscheid van elkaar nemen en doen we het met de vele mooie herinneringen aan de reis.
Voor de volledige waarnemingenlijst vogelreis Zweden: klik hier.
Wilt u ook wel eens zo’n mooie reis mee beleven, kijk dan bij Agro Natura voor informatie en opgave.
Website: https://agronatura.nl/vogelreis-zweden-falsterbo-vogeltrek/
Lees hier dit reisverslag op de eigen website van Henk de Lange.