Auteur: Aad van de Kamp (27 sep. 2020 tot 3 okt. 2020)
Reis: Vogelreis Zweden/Duitsland: Falsterbo en Rügen, vogeltrek en kraanvogels, groepsreis, 7 dagen

Op zondag 27 september zijn we op pad gegaan naar Falsterbo en later (op 1 oktober) naar Rügen. Het was geweldig mooi. Het weer gewoon fantastisch. De groep en de verzorging prima.
Maandag op pad naar Nabben, waar we drie ochtenden geweest zijn. Bij de vuurtoren in de netten worden elke dag flink wat vogels gevangen, die geringd worden. Telkens hingen er veel Goudhaantjes in de netten. Er worden ook veel Winterkoninkjes, Roodborstjes, Pimpelmezen en Sijsjes geringd. En geregeld Zang-lijsters. Tuurlijk nog meer soorten, o.a. Ringmussen, Merels, maar zeer weinig. Op de woensdag zag ik een Zwarte Mees in het net hangen. Kon hem rustig even bekijken door mijn telescoop. Tuurlijk is zo bekijken niet natuurlijk, maar zeker weten dat het er eentje is, is natuurlijk het beste en een goeie smoes. Weg-vliegen kan die niet, dacht ik, maar dat lukte hem toch. Vaak worden er in de herfst minder dan 50 geringd.

Fascinerend, die grote aantallen te zien doortrekken of om je heen waar te nemen, te zien vliegen. Je ziet ze gewoonweg vliegen. Elke ochtend staan er flink wat mensen. Sommigen, zoals Anne Marie, komen bekenden tegen, die hier al jarenlang komen.
Op het strand lopen meerdere vogelsoorten, zoals Blauwe Reigers en Grote Zilverreigers, Zilvermeeuwen, Bergeenden en wat Zilverplevieren, een Kluut en wat Rosse Grutto’s, Kanoeten, een Scholekster, Groenpootruiter, Zwarte Ruiter en er zitten nog flink wat Aalscholvers.
Elke dag zwommen hier o.a. Kuifeenden, Futen, Dodaarzen, Middelste Zaagbekken en een mannelijke Brilduiker.

Veel Vinken vliegen er dagelijks naar het zuiden. Op deze drie dagen werden er zo’n 86.000 genoteerd.Dat zijn er flink wat. Op 29-09-2012 zijn er volgens de gegevens zo’n 302.200 geteld. Het was er die ochtend ook magistraal druk met allerlei soorten vogels. Ik had het geluk er toen te zijn. Nog nooit meegemaakt.
Er vlogen veel Pimpelmezen richting het zuiden. Nu ook. In drie dagen toen zo’n 13.000. Wat tegenwind. Doken het struikgewas in. Net als nu. We hadden het gevoel dat het gevaarlijk was daar te staan. Fascinerend! Vooral dinsdag veel trekkende Pimpelmezen (3530) (ma. 0; wo. 970). Koolmezen in totaal 6.
Er zat vlakbij in een struik aan de kust een Goudhaantje. Te wachten tot het weer nacht is. ‘t Zijn nacht-trekkers. Staan niet op de lijst van waargenomen doortrekkers. Logisch. Donderdag reisde er eentje mee op de boot naar Rostock. Net als een Witte Kwikstaart, een Sijsje, een Graspieper en een drietal Putters.

Op de maandagochtend zagen we hier een Zeearend vliegen en deze ging zo achter het riet zitten dat die niet meer zichtbaar was. De eerste! Gelukkig niet de laatste. Niet dichtbij. Al eens eerder hier gezien. Zat toen op de plek, waar nu de Aalscholvers zaten.
Er waren weinig of geen strandlopers/plevieren.
Kijk aan! Er staan een Groenpootruiter en een Scholekster. Mooi kunnen bekijken.

Woensdag ben ik in de buurt van de vuurtoren gebleven. In het struikgewas zaten Roodborsttapuiten, zowel mannetjes als vrouwtjes. Er vlogen hier geregeld Boerenzwaluwen rond. Rond? Ze trekken naar Afrika. Het zijn in feite de laatsten dit jaar die op trek zijn.
Er trekken hier geregeld Sperwers langs. Vandaag vloog er één voorbij die heel mooi te bekijken was. Het is hier normaal dat er redelijk wat Sperwers rondvliegen. Ze zijn niet afhankelijk van thermiek, hetgeen te zien is aan de lijst, wanneer ze trekken naar het zuiden. Op de zee zwommen hier veel Eidereenden.

De hei van Ljungen

Maandag was er minder thermiek. We zijn toen op pad gegaan naar Krankesjön. Dinsdag was het prachtig weer. We zijn naar de hei gegaan in de hoop veel roofvogels te zien. Dat is gelukt! We waren er vroeg. Rond de klok van twaalf. Sommigen zijn eerst naar de haven gegaan.
Er waren nog maar weinig rovers op pad. De hele tijd zitten Bonte Kraaien in de buurt. Die kom je natuurlijk hier overal tegen. Waar we ook op pad zijn, zien we kraaiachtigen. Eksters, Kauwtjes, Roeken, Zwarte Kraaien, Raven en dus die Bonte Kraaien. Lange tijd niet meer waargenomen. Vroeger kwamen ze nog wel eens meer naar het zuiden. Bij ons dus, als het maar koud genoeg werd.

Boven de hei jagende Torenvalken. In totaal zes. Af en toe een Rode Wouw, Buizerd of Sperwer. Blijven zoeken. Het worden er meer. Ja, Buizerden, Rode Wouwen. In groepen of “bellen”. Cirkelend. Gebruik makend van de thermiek. Het worden er meer. Groepen van tien, twintig, dertig, vijftig stuks. Verdwijnen dan in de wolken om even later weer tevoorschijn te komen. Fascinerend die aantallen. Dat heb ik nog nooit zo meegemaakt. Ruim vijfhonderd of meer Rode Wouwen vlogen er hier vandaag. Prachtig ze zo te zien. Die mooie lichte kop, groot wit veld op de onderzijde van de lange vleugels, de V-staart!
Op een gegeven moment heb ik het geluk om gelijktijdig twee wouwen in beeld te krijgen. Een Zwarte en een Rode Wouw. Geweldig! Gelukkig zagen de anderen die Zwarte ook. Het was de tweede Black Kite, zei iemand. Volgens het Vogelstation zijn er die week 3 trekkende exemplaren waargenomen. In de herfst trekken er jaarlijks zo’n stuk of 50 door.
Er vlogen roofvogels rond. In het begin waren het meer Rode Wouwen. Later veranderde dat. De aantallen Rode Wouwen werden minder.Er vlogen steeds meer Buizerden boven de hei. Gebruik makend van de thermiek. De hemel afturen. Daar weer een groep. Flink grote “bellen”, die cirkelend boven de hei zweven. Verdwijnen ook in de wolken en daar zijn ze weer. Prachtig om ze zo te zoeken en te vinden. Hoeveel?
Wim telde de aantallen Sperwers, Buizerds en Rode Wouwen. Na een paar honderd Rode Wouwen en Buizerds hield hij op met tellen om gewoon meer te kunnen genieten van alles.

Een vliegende deur! Een volwassen exemplaar! Mooi dichtbij, zodat we hem schitterend bewonderen konden. En later vloog er hier nog één rond.
Ook een Ruigpootbuizerd gezien. Niet zo eenvoudig om het precies vast te stellen, dat het er eentje is. De donkere vlekken heb ik niet goed gezien. Wel die platte vleugels. En hij vloog apart.
Net als die Wespendief. Die manier van vliegen is anders. Zo’n 11-12 vleugelslagen en daarna zweeft hij even. Midden september is de periode dat qua aantal de meesten doortrekken. Nu dus nog maar weinig.
Roofvogels, zoals Buizerds e.d. trekken op bepaalde goeie dagen door, terwijl Sperwers en Torenvalken minder afhankelijk zijn van het weer, waardoor gedurende de hele periode dat er geteld wordt het aantal evenwichtiger verdeeld is. Dit zijn de aantallen, die geregistreerd staan bij het Vogelstation Falsterbo. In deze jaren ben ik op de hei of bij Nabben geweest. (rood geeft die dagen aan dat ik er geweest ben)
De aantallen op dinsdag en vooral op woensdag zijn geweldig. Op de woensdag zijn we niet meer op die hei geweest. Het aantal op de dinsdagmiddag waargenomen roofvogels was flink wat hoger dan hier aange-geven. Ik had graag op die woensdag nog even op het juiste tijdstip daar willen kijken of er nog meer voorbijtrokken. Ik weet, ik weet, dat het niet ging. Terecht, want we gingen naar de Fyledalen.

Boven de heide vlogen zes Torenvalken, maar deze zijn niet op trek. Niet moeilijk te herkennen. Bij Nabben hebben we er wel eens eentje zien vliegen. Maar op trek of zoekend? Gedurende deze tijd werd dit aantal als trekvogel geregistreerd. Op jaarbasis worden er zo’n 1000 Torenvalken als trekvogel geregistreerd.

Hier staan de totale aantallen getelde roofvogels in 2019. Opvallend het grote totale aantal Sperwers. En dat de Wespendief vroeg op pad gaat. Per jaar zijn de aantallen per soort anders. In grote lijnen klopt het.

Terug naar de hei. Dicht in de buurt vliegt een Grote Bonte Specht en bij een konijnenhol is een Groene Specht waargenomen. Ook wat Boerenzwaluwen, Grote Lijsters en Putters o.a. Vlak voor ons zit een viertal Eksters. Gewoon mooi!

Rikus heeft naderhand Johan en mij naar de haven van Skanör gebracht. Gewandeld langs het kweldergebied. Hier zaten meerdere Witte Kwikstaarten, Watersnippen, Zilverplevieren, wat Smienten en andere eenden, Grauwe Ganzen e.d. Helaas niet die Oeverpieper, die de anderen ’s ochtends gezien hebben. Rikus kwam ons tegemoet lopen. Guido, Reinier, Wim en Anne Marie hebben een flinke wandeling gemaakt vanaf de hei via het strand naar onze jeugdherberg.

Krankesjön

Maandagmiddag zijn we bij Krankesjön geweest in de hoop hier Vis- en/of Zeearenden te zien. Ver weg in een boom zaten twee Zeearenden. Ze zaten er heel rustig te zitten. Juist! Net als de vorige keren. Weer prachtig!
Een tijdlang gewacht of er ook eentje op jacht zou gaan of komt die visarend nog. Nee, hoor! Dat gebeurde helaas niet. Een paar jaar geleden hadden we meer geluk en dook er een Visarend naar beneden en ving een kleine vis. Op het water zwommen veel Knobbelzwanen, ganzen, eenden o.a. Krakeenden. Dichtbij een dooie boom met flink wat Aalscholvers. Dat kwam me bekend voor. Twee jaar geleden zaten die daar ook. Kijk maar naar deze foto.
Vlakbij werden er nog Goudhanen gehoord en gezien. Helaas heb ik ze niet gezien en gehoord. Wel een lijsterachtige. Prachtige omgeving hier.

Op de terugweg bij Hardenberga Kyrka weer gezocht naar de Oehoe. Geprobeerd “alle” spelonken en richels af te speuren in die steengroeve, maar hij had zich goed verstopt. Jammer genoeg geen Oehoe gevonden.
Twee jaar geleden zat hij er mooi en liet zich bewonderen, zoals op de foto te zien is.
Er vlogen veel Kauwen rond. Af en toe een knal en ze gingen op de wieken.

Höllviken

Onderweg geregeld gestopt om te kijken als er wat gezien werd. Ik denk even aan die ene keer. Een Ringmus! Bijzonder. Vroeger altijd broedvogel in de tuin. Nu was het de eerste die ik gezien heb in 2020. In de Grafschaft Bentheim zullen er beslist nog een paar broedparen geweest zijn. Toch nog maar weinig.
Soms “gewoon” Pimpelmezen of Putters, een Rode Wouw, een Buizerd. Lekker genieten.
Bij de Höllviken is een parkeerplaats waar we gewoon een keer gestaan hebben om vogels te zoeken. Er zwommen op zee veel Knobbelzwanen, Canadese Ganzen, Grauwe Ganzen, wat Brandganzen en eenden rond. Er liepen ook nog een Tureluur en een Groenpootruiter. Wat die laatste betreft is het misschien wel dezelfde geweest als twee jaren geleden. Zag er tenminste precies zo uit. Kijk maar.

Tussendoor af en toe gewandeld door het mooie Zweedse landschap of gewoon ergens even gestopt. Rikus weet gewoon waar de mooie plekken te vinden zijn. Het was gewoon genieten van dit land. Goed, ik ben er al vaker geweest, maar telkens blijf ik het prachtig vinden. Die Scandinavische landen zijn voor mij die landen, waar ik het liefst naar toe ging. Dus was dit heerlijk!

Fyledalen

Landschappelijk indrukwekkend.
Hier op zoek naar de Golden Eagles. Zoeken in dode bomen. Daar zitten ze doorgaans. Klopt, want al vlot vinden we er een die boven in zo’n dooie boom zit. Ver weg en die positie, lucht als achtergrond, maakt hem niet duidelijk. Meer een donkere vlek daar. Vliegt op. Prachtig te volgen en kunnen bekijken hoe die er vliegend uitziet. Na een tijdje verdwijnt die uit zicht. Achter de heuvel en het bos.

Er was al een tweede Steenarend gevonden. En die zit zo, dat hij mooier en beter te bewonderen is door ons, want op de achtergrond is hier bos. Veel duidelijker als op deze foto. Met een telescoop was die prachtig te bekijken, bleef ook zitten. Alle tijd hebben we. De gouden kop is duidelijk te herkennen, hij zit zich te poetsen, draait een beetje heen en weer. Prachtige momenten. Natuurlijk zijn er nog meer vogels hier, zoals een Rode Wouw, Zwarte Specht en een paar Kruisbekken.

Näsbyholmssjön

Een klein mooi meertje, waar het meteen raak was. De Visarend vloog voor, naast onze auto. Hebbes! Zitten blijven, zodat hij niet het bekende pad kiest. Daarna voorzichtig naar de parkeerplaats gereden. Hopende dat hij blijft. Dat lukt. Vloog wel wat rond en ging toen boven in een boom zitten. Konden ‘m mooi bewonderen. Er kwam nog een Zeearend bij. Fascinerend! Ging ook in een boom zitten.
De Visarend probeerde een prooi te vangen. Helaas niet gelukt. Tenminste voor de Visarend.

Op een gegeven moment gingen alle ganzen en eenden op de wieken. Logisch! Een tweede Zeearend vloog erboven. Red het vege lijf! Er vandoor! Om kort daarna weer terug te keren toen bleek dat er geen gevaar meer was. Die Zeearend viel de Visarend even aan. Mooi voor ons!

Op het water zaten verder nog vier Brilduikers en drie of vier Dodaarzen.
Gewoonweg genieten van drie soorten arenden vandaag.

Rügen

Op de donderdag zijn we naar Duitsland gegaan. Op Rügen zitten tegen deze tijd flink wat Kraanvogels. Het is prachtig dat hier zoveel Kraanvogels elke avond naar dat eiland voor Zingst komen om te overnachten. In het hele gebied zouden er op dat moment zo’n 25.000 aanwezig zijn. We hebben er gestaan, gekeken en een poging gedaan in te schatten hoeveel er hier nu binnen zijn komen vliegen. En dat is lastig. Het aantal, dat doorgaans geschat wordt, is veel lager dan er vliegen, staan. We zijn het erover eens geworden dat het er zo’n 15.000 zijn. Een paar duizend meer zal me ook niet verbazen.
We waren er rond 18.00 uur en het invliegen was al aan de gang. Dus wilden er op de vrijdag een uur vroeger er zijn.
Op de volgende ochtend zijn naar het Kranorama gereden. Daar worden ze gelokt met voedsel, waar mensen ze van dichtbij kunnen bekijken. Dat hebben wij gedaan.

Aan de kust zagen we een Reuzenstern rondvliegen. Een mooie, grote en opvallende stern. Eerst was ik te laat. Buiten zicht, maar later toen we terugkwamen toch prachtig kunnen bewonderen.

Naar een plek gereden. Gewandeld naar een platform. Gekeken naar groepen met Kieviten, Goudplevieren, Watersnippen, Kuifeenden en misschien zaten er wat Toppereenden tussen, gezien het wit om de snavel. We waren ons niet zeker en dus bleven het Kuifeenden.
Dankzij een Zeearend vloog alles geregeld op.Vooral de Goudplevieren heb ik meermaals bewonderd. De gouden en lichte zijden wisselden zich af. Afhankelijk of de gouden rug of witte borst te zien was. Schitterend. Schat dat het er zo’n 700 waren. Dus in totaal wel 1.000!
En zo’n groep Kieviten. En ook die andere soorten vlogen er rond. Heb niet zo op de aantallen en soorten gelet. Afgeleid door die Goudplevieren.
Een prachtige Slechtvalk zat op dat eiland. Mogen bewonderen. Zat met de rug naar ons toe. Af en toe draaide hij zijn kop zo dat het masker goed te herkennen was. Schitterend!

Terug bij Zingst. Het was er al druk om vijf uur. Er vlogen minstens zes Zeearenden rond. Aan de andere kant zaten er drie of vier dichtbij elkaar. We kregen de indruk dat er één een prooi aan het verschalken was, maar we konden het niet zien. Al snel kwamen de Kraanvogels in grote aantallen aanzetten. Grote groepen zagen we aankomen, vlogen direct naar de slaapplaats, landden zo dat na een uur het eiland bijna weer vol was. Toch hadden we de indruk dat er minder waren dan gisteren.

Op de donderdag bij onze slaapplaats zat bovenop de kerk een Zwarte Roodstaart. Reinier hoorde hem. We zijn er heen gelopen om even te kijken of het klopt. En het klopte. Met zijn tweeën waargenomen. Dus komt hij op de lijst erbij.
Net zoals de Middelste Bonte Specht, die we op terugweg tegenkwamen bij Urwald Hasbruch.

In totaal zijn er 121 soorten gezien. Dat is een mooi groot aantal.
Aad van de Kamp

Klik voor een overzicht van alle waargenomen vogelsoorten op deze link.
(Dit is de groepslijst. Niet iedereen heeft alle soorten gezien of gehoord.)